Η μέθοδος Schroth είναι μία συντηρητική (μη χειρουργική) φυσικοθεραπευτική προσέγγιση αντιμετώπισης της σκολίωσης και της κύφωσης.
Είναι μία παρέμβαση που βασίζεται σε εξειδικευμένες ασκήσεις που εξελίσσονται και προσαρμόζονται στην σπονδυλική παραμόρφωση του κάθε ασθενή. Με αυτό τον τρόπο η αποκατάσταση είναι εξατομικευμένη και φυσικά πιο αποτελεσματική.
Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι οι ασκήσεις της μεθόδου Schroth είναι για όλους τους ασθενείς, ανεξαρτήτου σοβαρότητας ή ηλικίας.
Η προσωπική μου εμπειρία με έχει διδάξει ότι για να μπορεί ο ασθενής να μάθει τις ασκήσεις, πρέπει ο θεραπευτής να είναι πλήρως καταρτισμένος και σωστά εκπαιδευμένος.
Μόνο τότε, μπορεί να καθοδηγήσει σωστά το άτομο με σκολίωση, και να βοηθήσει στη σωστή εκπαίδευση και συνεχή διόρθωση και βελτίωση των ασκήσεων.
Διάγνωση
Ο ασθενής εμφανίζεται στο καθορισμένο ραντεβού μας για αξιολόγηση.
- Αρχικά το πρώτο που κάνουμε είναι να πάρουμε ιστορικό.
Το ιστορικό είναι απαραίτητο για να συλλέξουμε όλες τις πληροφορίες για το πώς, πού, πότε και γιατί που μπορεί να μας οδηγήσουν σε σαφή συμπεράσματα για την κατάσταση της σπονδυλικής στήλης και τα κυρτώματα της.
- Κατόπιν ζητάμε τυχόν εξετάσεις ή/και, εφόσον υπάρχει, το ιατρικό σημείωμα από το θεράποντα ιατρό.
Είναι σημαντικό να μπορούμε να συζητήσουμε, να ενημερώνουμε και να έχουμε κοινό στόχο με το θεράποντα γιατρό του ασθενή.
Έτσι χτίζουμε μία σχέση εμπιστοσύνης τόσο με τον ασθενή αλλά και με το γιατρό για να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα στην παρέμβαση μας.
- Το επόμενο βήμα είναι η κλινική εξέταση.
Στην κλινική εξέταση:
- βλέπουμε το σώμα και τη σπονδυλική στήλη του ατόμου, με το Adam’s test και ATR,
- κάνουμε μέτρηση της απόκλισης και
- βγάζουμε φωτογραφίες για να έχουμε μία πρώτη εικόνα της κατάστασης,
- δίνουμε τις πρώτες κατάλληλες ασκήσεις για να δούμε την κατανόηση και την ευκολία εκτέλεσης τους αλλά και να αρχίσει να εκπαιδεύεται για την άσκηση στο σπίτι.
Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο ασθενής από την αρχή ότι οι ασκήσεις πρέπει να επαναλαμβάνονται και στο σπίτι, διαφορετικά δεν μπορούμε μα ελπίζουμε στην επιτυχία της παρέμβασης.
- Τέλος βλέπουμε τις ακτινογραφίες.
Βάση της ακτινογραφίας κάνουμε τις μετρήσεις μας ώστε να διαπιστώσουμε την ακρίβεια της απόκλισης και τις μοίρες (γωνία Cobb) της σκολίωσης ή κύφωσης.
Είναι σημαντικό για εμάς να έχουμε ιδίαν άποψη πριν την εξέταση των ακτινογραφιών.
Μόνο έτσι είμαστε σίγουροι για την ορθότητα των αποτελεσμάτων μας, καθώς βασιζόμαστε και στην κλινική εκτίμηση και στην κλινική μέτρηση εκτός της ακτινογραφικής.
Μου έχει τύχει πολλές φορές να υπάρχει διαφορετική μέτρηση στην ακτινογραφία καθώς είναι πολύ εύκολο να γίνει αυτό αν στην ακτινογραφία πάρουμε διαφορετικό πρώτο και τελευταίο σπόνδυλο μέτρησης.
Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις μετρήσεις, γιατί οι μοίρες της σκολίωσης καθορίζουν αν πρέπει να μπει κηδεμόνας ή όχι.
Η επαγγελματική εμπειρία και η σωστή εκπαίδευση μας αποτρέπει από τυχόν τέτοια λάθη καθώς είναι επιζήμια για τον ασθενή.
Αίτια
Αίτια σκολίωσης
Τα αίτια της σκολίωσης παραμένουν άγνωστα στις περισσότερες περιπτώσεις.
Σε κάποιες περιπτώσεις ενοχοποιούνται κάποιες νευρολογικές παθήσεις όπως η εγκεφαλική παράλυση ή νωτιαία μυϊκή δυστροφία, ή συγγενείς ανωμαλίες και σύνδρομα καθώς και τυχόν επεμβάσεις σε νεογνική ή βρεφική ηλικία και
Συγκεκριμένες νευρομυϊκές παθήσεις όπως:
- η εγκεφαλική παράλυση
- η μυϊκή δυστροφία
- κάποιες ανωμαλίες ή φλεγμονώδης διαταραχές
- κακώσεις στο σκελετό
μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε σκολιωτική στάση.
Αίτια κύφωσης
Η κύφωση πολλές φορές μπορεί να οφείλεται:
- Στην κακή θέση και στάση του σώματος για πολλές ώρες κάθε μέρα. Βέβαια σε αυτή την περίπτωση είναι πιο πλαστική η θέση της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
- Νόσος του Scheuermann, που είναι η άκαμπτη θωρακική μοίρα.
- Εκφυλιστικές αλλοιώσεις.
- Φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν με την πάροδο του χρόνου.
- Οστεοπορωτικά κατάγματα.
- Συγγενής κύφωση.
- Όγκοι.
Συμπτώματα
Κάθε ασθενής μπορεί να έχει διαφορετικά ή και καθόλου συμπτώματα.
Είναι σημαντικό όμως να γνωρίζετε σε ποια περίπτωση πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικό για να μην επιδεινωθεί η σκελετική δυσμορφία.
Συμπτώματα της σκολίωσης
Στην σκολίωση μπορεί να παρατηρήσετε:
- Οι ώμοι φαίνονται σε διαφορετική θέση και ασύμμετροι (το ύψος του ενός ώμου φαίνεται υψηλότερο, του άλλου ώμου χαμηλότερο)
- Η μία ωμοπλάτη προεξέχει περισσότερο από την άλλη
- Η μέση/λεκάνη του ασθενή φαίνεται διαφορετική σε κάθε πλευρά
- Το ένα ισχίο φαίνεται ψηλότερα από το άλλο ισχίο
- Διαφορές στον τρόπο που κρέμονται τα χέρια δίπλα στο σώμα όταν στέκονται ίσια
- Προεξοχή στη μία πλευρά της πλάτης όταν σκύβει το άτομο προς τα εμπρός
- Πόνος στην πλάτη
Συμπτώματα στην κύφωση
Στην περίπτωση της κύφωσης μπορεί να παρατηρήσετε:
- Οι ώμοι να είναι σε πρόσθια ανύψωση και έσω στροφή
- Οι ωμοπλάτες είναι σε πτερυγοειδή θέση
- Η πλάτη είναι στρόγγυλη και αρκετά δύσκαμπτη
- Το στήθος φαίνεται να είναι προς τα μέσα
Σκοπός
Η φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση με αυτή την πολύ εξειδικευμένη μέθοδο είναι:
- Η από-περιστροφή των συστραμένων σπονδύλων
- Η επιμήκυνση της σπονδυλικής στήλης
- Η σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης σε τρισδιάστατο επίπεδο
- Η βελτιωμένη στάση σώματος
- Η βελτιωμένη σταθερότητα και αντοχή του κορμού
- Η πιο εύκολη αναπνοή
- Ο λιγότερος πόνος
- Το βελτιωμένο συνολικό πρότυπο κινητικής λειτουργίας
- Η κατανόηση της διατήρησης της βελτιωμένης στάσης της σπονδυλικής στήλης
- Η καλύτερη ευθυγράμμιση της λεκάνης
Πού αποσκοπούν οι ασκήσεις;
Αυτό το πετυχαίνουμε μέσω της παρέμβασης με ασκήσεις που εστιάζουν σε:
- Αποκατάσταση της μυϊκής συμμετρίας και ευθυγράμμιση της στάσης
- Αναπνοή περισσότερο επικεντρωμένη στην κοίλη πλευρά του σώματος
- Προσοχή της στάση του σώματος ώστε να διατηρηθεί το αποτέλεσμα.
Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της σκολίωσης
Η σκολίωση ή κύφωση μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή σοβαρή.
Στην εφηβεία υπάρχει η μεγαλύτερη πιθανότητα να επιδεινωθεί η σκολίωση ή κύφωση.
Ο πόνος μπορεί να είναι ένα από τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η όποια δυσμορφία της σπονδυλικής στήλης.
Η εικόνα του σώματος του ασθενή μπορεί να δημιουργήσει αισθητικά και ψυχολογικά προβλήματα.
Σε περιπτώσεις πιο σοβαρής σκολίωσης ή κύφωσης μπορεί να υπάρχει και μειωμένη λειτουργικότητα του ατόμου.
Όταν υπάρχει και συνοδή νευροδιαταραχή μπορεί να οδηγήσει και σε καρδιακά ή πνευμονικά προβλήματα.
Σοβαρότητα σκολίωσης
Όσον αφορά τη σκολίωση μπορεί να χαρακτηρίζεται σε:
- Ήπια σκολίωση: μέτρηση γωνίας Cobb μεταξύ 10 και 25 μοιρών
- Μέτρια σκολίωση: μέτρηση γωνίας Cobb μεταξύ 25 και 40 μοιρών
- Σοβαρή σκολίωση: μέτρηση γωνίας Cobb 40+ μοιρών
- Πολύ σοβαρή σκολίωση: μέτρηση γωνίας Cobb 80+ μοιρών
Στην περίπτωση της σοβαρής και πολύ σοβαρής σκολίωσης μπορεί ανάλογα με τη στροφή και την κλινική εκτίμηση από το γιατρό να συστηθεί χειρουργική αποκατάσταση.
Οι περισσότερες επιλογές θεραπείας συνήθως είναι με φυσικοθεραπευτική παρέμβαση και συντηρητικά αλλά πάντα πρέπει να έχουμε υπόψιν μας ότι είναι μία διαταραχή που εξελίσσεται.
Η κάθε επιλογή παρέμβασης γίνεται με γνώμονα την καλύτερη αντιμετώπιση του κάθε ασθενή μοναδικά και εξατομικευμένα.
Πρόληψη
Έχουμε αφιερώσει πολύ χρόνο συζητώντας τους τύπους δραστηριοτήτων/αθλημάτων/ασκήσεων που πρέπει να αποφεύγουν τα άτομα με σκολίωση, οπότε ας αλλάξουμε ταχύτητα και ας εξετάσουμε το πιο σημαντικό πράγμα που μπορεί να κάνει ένα άτομο μόλις διαγνωστεί με σκολίωση: να αναζητήσει προληπτική θεραπεία.
Όταν ένα άτομο διαγνωστεί με σκολίωση, η πιο σημαντική απόφαση είναι πώς να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις προσφέρουν στους ασθενείς διαφορετικά πιθανά αποτελέσματα.
Όταν μιλάμε για πρόληψη, πάντα εννοούμε πράγματα μη χειροτέρεψης της κύφωσης ή της σκολίωσης καθώς δεν μπορούμε πραγματικά να προλάβουμε την έμφάνιση της.
Ασκήσεις
Οι ασκήσεις δεν είναι ίδιες για κανέναν ασθενή.
Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να δοθούν σε όλα τα άτομα οι ίδιες ασκήσεις ακόμη και αν είναι το ίδιο κυρτό προς την ίδια πλευρά.
Η σκολίωση είναι μία πολύπλοκη διαταραχή στη σπονδυλική στήλη και οι κατηγοριοποιήσεις είναι πολλές.
Ανάλογα με την κατηγοριοποίηση ο κάθε ασθενής μπορεί να έχει διαφορετική γωνία Cobb ή τον κορυφαίο σπόνδυλο ή και τη στροφή των σπονδύλων.
Οπότε καταλαβαίνετε ότι η κάθε άσκηση πρέπει να προσαρμόζεται αποκλειστικά στο συγκεκριμένο κάθε φορά ασθενή και να διαφοροποιείται ανάλογα με την πρόοδο του.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε ότι αν κάποιος κάνει άσκηση για σκολίωση χωρίς να είναι εξατομικευμένο και εξειδικευμένο αυτό το πρόγραμμα, τα αποτελέσματα μπορεί να οδηγήσουν:
- Σε αύξηση της γωνίας Cobb της σκολίωσης και της στροφής των σπονδύλων ή
- Να μην έχει καμία διαφορά, στην καλύτερη περίπτωση.
Μεγάλη προσοχή λοιπόν στο ασκησιολόγιο που πρέπει να είναι μόνο γι εσάς και από εξειδικευμένο θεραπευτή. Είναι σημαντικό.
Πρόγραμμα ασκήσεων.
Το κάθε πρόγραμμα περιλαμβάνει ασκήσεις που έχει εκπαιδευτεί ο ασθενής και είμαστε σίγουροι για τη σωστή εκτέλεση τους.
Η οργάνωση του προγράμματος γίνεται από το θεραπευτή σας και καθορίζεται από:
- Τις ανάγκες του ασθενή
- Το πόσο συχνά μπορεί να εκτελέσει τις ασκήσεις
- Τον τύπος σκολίωσης ή κύφωσης που έχει
- Τον χρόνο που μπορεί να αφιερώσει καθημερινά στις ασκήσεις
- Την ηλικία του (καθώς αν είναι σε ανάπτυξη χρειάζεται συστηματική και επισταμένη εκτέλεση των ασκήσεων).
Σε κάθε περίπτωση που υπάρχει διάγνωση σκολίωσης ή κύφωσης είναι σημαντική η γνώση και η επίγνωση της διόρθωσης της στάσης του σώματος από τον ασθενή.
Είναι επίσης σημαντικό η άσκηση να εστιάζει στην ενδυνάμωση και τον ευθειασμό της σπονδυλικής στήλης, ώστε να έχουμε συνεχή και προοδευτική βελτίωση της σκολίωσης ή κύφωσης.
Το κλειδί για την επιτυχία είναι να προσπαθείτε να διατηρείτε σωστή στάση καθόλη την ημέρα και κάθε μέρα.
Τι χειροτερεύει τη σκολίωση ή την κύφωση;
Η σκολίωση και η κύφωση δεν αποτελούν παθήσεις που καθηλώνουν τον ασθενή.
Η άσκηση πρέπει να είναι μέρος της ζωής κάθε ανθρώπου.
Βέβαια πάντα υπάρχουν κάποια αθλήματα που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση της σπονδυλικής στήλης.
1. Αθλήματα που μπορεί να εκθέτουν τη σπονδυλική στήλη σε:
- ανομοιόμορφες δυνάμεις,
- αύξηση της συμπίεσης της,
- σε έντονες εντάσεις της θέσης της,
- κίνδυνο τραυματισμού.
μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση των συμπτωμάτων και της γωνίας της σκολίωσης ή κύφωσης.
2. Η ηλικία είναι ένα παράγοντας επιδείνωσης, εφόσον όσο νεαρότερο το άτομο τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος να αναπτυχθεί περισσότερο η σκολίωση ή κύφωση.
3. Η αμέλεια των συμπτωμάτων και η μη αποδοχή τους μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της σκολίωσης ή κύφωσης.
Αθλήματα για κύφωση και σκολίωση
Κάποια αθλήματα είναι περισσότερο ενδεδειγμένα από άλλα. Τέτοια είναι:
- Κολύμβηση
- Γιόγκα (πάντα με εξειδικευμένο άτομο ώστε να μην οδηγεί σε περισσότερη στροφή ή κυφωτική θέση).
- Clinical Pilates
- Περπάτημα
- Ποδηλασία
Γενικά ότι δεν επιβαρύνει τη σπονδυλική στήλη είναι πάντα καλό ως άσκηση καθώς βελτιώνει την ευλυγισία, τη διάθεση, αυξάνουν τις ενδορφίνες και βοηθούν στην μυϊκή αντοχή και ενδυνάμωση.
Συμπέρασμα
Ο ασθενής με σκολίωση πρέπει να ακολουθεί ένα πρόγραμμα εξειδικευμένων ασκήσεων Schroth για 4-5 φορές εβδομαδιαίως.
Η συμμετοχή σε αθλήματα είναι φυσικά αποδεκτή αρκεί να μην επιβαρύνει τις κυρτότητες και τη γωνία της σκολίωσης ή κύφωσης.
Ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής σας, θα σας βοηθήσει στην επιλογή του ή των αθλητικών επιλογών σας, ώστε να προχωράτε με ασφάλεια στη βελτίωση της στάσης σας.
