Η αγκαλιά, εκτός του ότι μας κάνει να αισθανόμαστε όμορφα, έχει τεράστια ψυχολογική και βιολογική δύναμη.
Γιατί όμως την έχουμε τόσο ανάγκη;
Έχουμε ανάγκη να μας αγκαλιάζουν;
Ναι είναι στον γονιδιακό μας κώδικα (DNA) να αγκαλιαζόμαστε. Μας δημιουργεί:
- συναισθήματα ασφάλειας,
- συναισθήματα χαράς,
- συναισθήματα προστασίας,
- αυξάνει την αυτοπεποίθηση
- αυξάνει την αυτοεκτίμηση μας.
Υπάρχει κάτι ιδιαίτερα χαλαρωτικό στη συναισθηματική υποστήριξη που προκαλείται μέσω του αγγίγματος και της επαφής.
Η επαφή είναι ένας τρόπος να εκφράσουμε την αγάπη μας. Τα παιδιά πρώτα από όλα, είναι φυσικά εκείνα που δέχονται και δίνουν τις περισσότερες αγκαλιές.
Γιατί όμως θεωρείται ως πρωταρχική ανάγκη για τον άνθρωπο και πόσο σημαντική είναι για τα παιδιά;
Γιατί έχουμε ανάγκη την επαφή;
Η ανάγκη του ανθρώπου για επαφή υπάρχει πολύ πριν από τη γέννηση μας.
Όταν το αμνιακό υγρό της μήτρας , μας αγκάλιαζε χωρίς να το γνωρίζουμε και να το αντιλαμβανόμαστε σαν χάδι.
Ολόκληρη η αντίληψη του εαυτού μας βασίζεται στην επαφή.
Το εμβρυϊκό νευρικό σύστημα μπορεί να διακρίνει το σώμα μας από το σώμα της μαμάς.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια ψυχοδυναμικής νευροεπιστήμης Κατερίνα Φωτοπούλου: "Το ανθρώπινο σώμα έχει χτίσει όλα του τα μοντέλα με βάση το άγγιγμα που λαμβάνει από τους φροντιστές. Βασιζόμαστε απόλυτα στον φροντιστή μας για να ικανοποιήσουμε βασικές ανάγκες του σώματος μας ".
Τι συμβαίνει πραγματικά όμως μέσα από την αγκαλιά και πως βοηθά στην ανάπτυξη του παιδιού;
Η αγκαλιά:
- καλλιεργεί την αυτοπεποίθηση του παιδιού,
- αποβάλλει την θλίψη,
- αποβάλλει το φόβο και τις αρνητικές σκέψεις,
- βοηθά το παιδί να χτίσει στενές σχέσεις με τρυφερότητα και αγάπη.
Είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, ενίσχυσης των κοινωνικών σχέσεων που δυναμώνει την αλληλεπίδραση και δημιουργεί συναισθήματα εμπιστοσύνης και ασφάλειας.
Όταν μία μητέρα αγκαλιάζει το παιδί της, του μεταφέρει την αίσθηση της ασφάλειας και την ικανότητα να χτίζει σωστές, υγιείς ανθρώπινες σχέσεις και να παραμένει αισιόδοξο.
Η αξία της αγκαλιάς ως προς την ανάπτυξη του παιδιού και στην κοινωνικοποίησή του είναι μεγάλη.
Για αυτό είναι σημαντικό να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή από την μητέρα.
Η επαφή είναι αναγκαία για τον άνθρωπο γενικά.
Ειδικά όμως για τα παιδιά, είναι ένα μέσο, ένας τρόπος για να αισθανθούν την αγάπη των άλλων, να τα ανακουφίσει και να τα ηρεμήσει.
Η πρωταρχική ανάγκη του βρέφους εκτός από την τροφή είναι η αγκαλιά.
Κάτι παρόμοιο, φυσικά συμβαίνει και στους ενήλικες.
Δυστυχώς μεγαλώνοντας, έχουμε περιορίσει τη στοργή που δείχνουμε και κατ’ επέκταση έχουμε περιορίσει και τις αγκαλιές που δίνουμε ή δεχόμαστε.
Πώς μπορεί όμως αυτή η έλλειψη στοργής και επαφής να μας επηρεάσει στην καθημερινότητα μας και στην ψυχοσωματική μας υγεία;
Τι επιπτώσεις έχει η έλλειψη επαφής;
Ως ενήλικες δεν καταλαβαίνουμε πλήρως τη σημασία και σημαντικότητα της αφής.
Ακόμη και όταν εξαφανίζεται, συνειδητοποιούμε πως κάτι λείπει αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε ότι είναι το άγγιγμα.
Σύμφωνα με τον καθηγητή νευροεπιστήμης Φράνσις Μακ Γκλόουν: " όταν μιλάμε για το πρόβλημα της μοναξιάς , συχνά αγνοούμε το προφανές, αυτό που δεν έχουν οι μοναχικοί άνθρωποι είναι το άγγιγμα".
Το άγγιγμα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην σωματική και ψυχολογική μας ευεξία.
Η αγκαλιά και η επαφή από τα παιδιά μας, το σύντροφό μας ή τους φίλους μας και η οικειότητα που αναπτύσσεται με το άγγιγμα είναι εξίσου σημαντική για την ευημερία μας όσο η σωστή διατροφή και η άσκηση.
Η παντελής απουσία επαφής, ακόμη και σε άτομα που δεν τους αρέσει η αίσθηση του "αγγίζειν", όπως τα άτομα με αυτισμό, σχετίζεται με μεγαλύτερα ποσοστά άγχους.
Αυτό συμβαίνει και στους ανθρώπους που αποφεύγουν να δέχονται και να δίνουν αγκαλιές και αυτό μοιάζει να είναι στοιχείο του χαρακτήρα τους.
Ακόμη όμως και αυτοί οι οποίοι το έχουν ενσωματώσει σαν στοιχείο της προσωπικότητας τους, φαίνεται πως απομακρύνθηκαν από τη βασική ανάγκη της επαφής επειδή στο παρελθόν υπήρξε τραυματικός ή επώδυνος τρόπος ικανοποίησης του.
Χωρίς καμία αμφιβολία όμως, αυτή η προσωπικότητα τους που φαίνεται να είναι κάτι απλό και συνηθισμένο στις μέρες μας στην ενήλικη ζωή, δημιουργήθηκε είτε από φόβο ή από ακάλυπτη ανάγκη για δέσιμο και επαφή.
Πώς μπορεί όμως ένα απλό άγγιγμα να έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχολογία του ανθρώπου;
Τι σημαίνει στην ψυχολογία του ατόμου η ανάγκη για επαφή;
Το άγγιγμα στέλνει στον εγκέφαλο το σήμα ότι μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα επειδή κάποιος άλλος είναι εκεί δίπλα για να "κουβαλήσει" το μεγαλύτερο βάρος.
Ειδικά το άγγιγμα που συνδυάζεται με κάποιο συναίσθημα ή το άγγιγμα και η επαφή με τα κατοικίδια ζώα μας.
Τι σημαίνει Αντίγραφο Άγγιγμα;
Ερευνητές ανακάλυψαν ότι το να βλέπουμε το άγγιγμα σε άλλους, για παράδειγμα σε μία ταινία, μπορεί να μας προσφέρει τα ίδια οφέλη με αυτά της αίσθησης της αφής.
Αυτό ονομάζεται "αντίγραφο άγγιγμα".
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Κατερίνα Φωτοπούλου: "ο εγκέφαλος κωδικοποιεί πολυαισθητηριακές εμπειρίες με πολλούς τρόπους".
Όπως λοιπόν μπορούμε να αισθανθούμε τον πόνο, τη χαρά, και την απόλαυση των ανθρώπων απλά βλέποντας τους, έτσι μπορούμε να αισθανθούμε και το άγγιγμα και το συναίσθημα που βιώνουν την ώρα μιας αγκαλιάς για παράδειγμα.
Τι συμβαίνει στο σώμα μας κατά τη διάρκεια μιας οικείας επαφής;
Η ζεστασιά και η μυρωδιά στην αγκαλιά, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση ωκυτοκίνης ή αλλιώς " η ορμόνη της αγάπης", συμβάλλουν στη μείωση του στρες και της ανησυχίας.
Η αύξηση επιπέδων ωκυτοκίνης, της ορμόνης που μειώνει τον πόνο και βοηθά στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, έχει ως αποτέλεσμα το σώμα να καταπολεμά τις λοιμώξεις με ευκολία.
Ταυτόχρονα ακολουθεί η μείωση επιπέδων κορτιζόλης ,που προκαλείται από στρεσογόνες καταστάσεις και επιβραδύνει την διαδικασία επούλωσης του σώματος.
Η αγκαλιά, μας βοηθά:
- να αντιμετωπίσουμε ψυχοπιεστικές καταστάσεις,
- μειώνει τον ρυθμό της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση και τέλος
- ανακουφίζει από τον σωματικό πόνο.
Σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Virginia Satir: " οι άνθρωποι χρειαζόμαστε τέσσερις αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε, οχτώ για να παραμείνουμε υγιείς, και δώδεκα για να αναπτυχθούμε ".
Η διαδικασία της επούλωσης, ξεκινά με μία απλή κίνηση, με ένα άγγιγμα, με μία αγκαλιά. Τόσο απλά.
Βάλτε στη ζωή σας λοιπόν, όσο πιο πολλές αγκαλιές μπορείτε.
Αγκαλιάστε όσο πιο συχνά και όσο πιο σφιχτά τα παιδιά σας και να χαθείτε στη ζεστασιά και την ηρεμία της.
Οι άνθρωποι ψάχνουμε να αναπαράγουμε την πρώτη αίσθηση της αφής, αυτή του αγγίγματος, για να " τραφούμε ", να ικανοποιηθούμε συναισθηματικά και να επουλώσουμε πληγές.
Τι συμβαίνει στην περίπτωση απουσίας αφής και επαφής;
Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως "απτική πείνα ", αποστέρηση της αφής ή "πείνα του δέρματος".
Η απτική πείνα είναι μία θεμελιώδης ανάγκη που προσομοιάζει την πραγματική πείνα, εκφράζεται εξίσου δυναμικά και καλεί το άτομο για την εκπλήρωσή της.
Η Μητέρα Τερέζα είχε πει ότι: "υπάρχει περισσότερη πείνα για αγάπη και εκτίμηση στον άνθρωπο παρά για το ψωμί".
Η "πείνα του δέρματος" είναι ουσιαστικά η "πείνα" για επαφή, για ένα άγγιγμα που πολλές φορές είναι πιο αποτελεσματικό από κάθε άλλου είδους λεκτική παρηγοριά.
Πώς εκφράζεται η "απτική πείνα" και ποια είναι τα συμπτώματα της;
Κάποια από τα πιο συχνά συμπτώματα της απτικής πείνας ή αλλιώς της έλλειψης επαφής και αγγίγματος, είναι το αίσθημα του θυμού και της θλίψης.
Η αίσθηση ότι πιεζόμαστε, ότι δεν έχουμε ικανοποιητικές και λειτουργικές σχέσεις στη ζωή μας και ότι δυσκολευόμαστε στην αλληλεπίδραση γενικά με τους ανθρώπους γύρω μας .
Κάποια από τα συμπτώματα στα οποία οδηγεί η ακάλυπτη απτική πείνα είναι:
- συναισθήματα φόβου,
- συναισθήματα μοναξιάς,
- συναισθήματα άγχους
- διαταραχές στην εικόνα του σώματος
- διαταραχές της συμπεριφοράς.
Σε πιο ακραία μορφή όταν δεν καλύπτεται η ανάγκη για προσωπική επαφή για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να εκδηλωθεί:
- με καταθλιπτικά επεισόδια,
- με μόνιμη θλίψη και
- διαταραχή προσωπικότητας.
Πώς καλύπτεται το αίσθημα της "απτικής πείνας";
Η κάλυψη αυτής της ανάγκης επιτυγχάνεται μόνο μέσω ενός αγγίγματος με ενσυναίσθηση.
Φυσικά υπάρχουν και εναλλακτικοί τρόποι κάλυψης του αισθήματος αυτού όπως είναι:
- το μασάζ,
- η άσκηση και
- η επαφή από το αγαπημένο μας κατοικίδιο ζωάκι.
Παρόλα αυτά, κανένα δεν καλύπτει πλήρως την ανθρώπινη επαφή και το ανθρώπινο άγγιγμα που είναι φορτισμένο με συναισθήματα αγάπης και υποστήριξης.
Αυτή η ανάγκη για επαφή, οδήγησε και το ότι σε κάποιες χώρες δημιουργήθηκαν τα Cuddle Cafés.
Για όσους δεν το γνωρίζετε, τα Cuddle Cafés προσφέρουν τη δυνατότητα να ξαπλώσεις και να αγκαλιάσεις έναν εντελώς άγνωστο... για όσο εσύ το χρειάζεσαι. Έτσι γίνεται θεραπεία μέσω της αγκαλιάς. Πώς σας φαίνεται;
Φυσικά αυτό δείχνει την απεγνωσμένη ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για ουσιαστική επαφή και άγγιγμα, που μέρα με τη μέρα γίνεται πιο επιτακτική.
Ποιος είναι ο λόγος που ο άνθρωπος έχει απομακρυνθεί από την πρωτόγονη ανάγκη του για επαφή και άγγιγμα;
Στη σύγχρονη κοινωνία, ενώ περιστοιχιζόμαστε από πληθώρα ανθρώπων γύρω μας, στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξαμε πιο μόνοι.
Σίγουρα μέσω της τεχνολογίας μειώνεται "εικονικά" η απόσταση μεταξύ μας. Πιστευουμε ότι υπάρχει κάποιος που μας νοιάζεται αλλά στην ουσία ο εγκέφαλος δεν παίρνει το μήνυμα. Έτσι, βιώνουμε και πάλι τη μοναξιά.
Η τεχνολογία μπορεί να μας συνδέσει με τους ανθρώπους στα πιο απομακρυσμένα σημεία του πλανήτη αλλά ταυτόχρονα μπορεί να μας απομακρύνει από τον διπλανό μας.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η τεχνολογία αδυνατεί να αντικαταστήσει την ρεαλιστική επαφή και το πραγματικό άγγιγμα και τη σύνδεση που μόνο ένας άνθρωπος μπορεί να αναπαράγει.
Καταλήγοντας λοιπόν διαπιστώνουμε ότι παρόλο που έχουμε στη διάθεσή μας μία πληθώρα μέσων επικοινωνίας, στην πραγματικότητα ποτέ δεν θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν το ανθρώπινο άγγιγμα και την αληθινή επαφή.
Συμπεράσματα
Το άγγιγμα είναι το πιο πρωτόγονο μέσο επικοινωνίας των αναγκών μας. Είναι ένα στοιχείο συνυφασμένο με την ανθρώπινη φύση .
Όταν γεννιόμαστε το πρώτο πράγμα που καταλαβαίνουμε είναι η επαφή με την μητέρα μας. Καταλαβαίνουμε με αυτό τον τρόπο τα όρια του σώματος μας μέσα από το άγγιγμα της.
Το άγγιγμα δεν είναι μόνο αναλγητικό και αντικαταθλιπτικό. Προάγει συναισθήματα όπως η ευγνωμοσύνη, η αγάπη και η συμπόνια.
Κατά τη διάρκεια του θηλασμού , η επαφή και η ζεστασιά παρηγορούν το βρέφος. Το βοηθούν να ηρεμήσει και να χαλαρώσει , να αισθάνεται ασφάλεια και εμπιστοσύνη . Έτσι η μητέρα το τρέφει κυριολεκτικά αλλά και συναισθηματικά.
Το ίδιο συμβαίνει και στην ενήλικη ζωή μας.
Χρειαζόμαστε την επαφή όσο χρειαζόμαστε και την τροφή και τις υπόλοιπες ανάγκες για να μπορούμε να είμαστε σωματικά και ψυχικά υγιείς.
Συμπέρασμα
Δοκιμάστε λοιπόν για μία εβδομάδα να αγκαλιάζετε καθημερινά τους ανθρώπους γύρω σας.
Να δέχεστε και να δίνετε γενναιόδωρα και απλόχερα βαθιές και ειλικρινείς αγκαλιές και παρατηρήστε τις αλλαγές που θα συμβούν στην ψυχολογία, τη διάθεση και τον τρόπο σκέψης σας .
Σας χαιρετώ κι εγώ λοιπόν προς το παρόν και σας χαρίζω μία μεγάλη ζέστη αγκαλιά!