Έχει αποδειχθεί ερευνητικά ότι, η ενσωμάτωση της μουσικοθεραπείας στη διάρκεια της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης μπορεί να ωφελήσει βρέφη, παιδιά και ενήλικες με διαφορετικά είδη αποκλίσεων και διαταραχές.
Ας εξετάσουμε πώς βοηθά στις κινητικές διαταραχές.
Βελτίωση Κίνησης
Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά την κίνηση, ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και
φυσικοθεραπείας μπορεί να οδηγεί σε σημαντική βελτίωση σε σχέση με:
- το επίπεδο πόνου που νιώθει το άτομο,
- το εύρος κίνησής του,
- τη μυϊκή συνέργεια,
- τον συντονισμό,
- την ισορροπία,
- τον κινητικό σχεδιασμό, αλλά και
- τον τρόπο βάδισης.
Η μουσικοθεραπεία λοιπόν σε αυτό το πλαίσιο λειτουργεί ως αισθητηριακή ενίσχυση, που στοχεύει στη διευκόλυνση της κίνησης και την κατάκτηση κινητικών οροσήμων.
Εκτός όμως από τις επιδράσεις που έχει στην κίνηση, ο συνδυασμός αυτών μπορεί να επηρεάσει θετικά το άτομο και σε αντιληπτικό αλλά και σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο, προσφέροντας υποστήριξη και βελτιώνοντας τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
Θα αναρωτιέστε λοιπόν ποια είναι η ανάγκη για μια τέτοια διπλή παρέμβαση, φυσικο-μουσικο/θεραπείας.
Ποιος είναι ο λόγος για την πραγματοποίηση διπλής θεραπείας, μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας;
Ο καλύτερος τρόπος εκμάθησης για έναν άνθρωπο, και ειδικά αν πρόκειται για βρέφος ή παιδί, είναι η προσέγγιση με τον πιο ευχάριστο τρόπο.
Είναι γνωστό ότι ειδικά στην παιδιατρική φυσικοθεραπεία, αυτή πραγματοποιείται μέσα από παιχνίδι και με πολυαισθητηριακές εμπειρίες, που κάνουν τη θεραπεία διασκεδαστική.
Γενικότερα, όταν η θεραπεία είναι απαιτητική και πραγματοποιείται με υψηλό επίπεδο δυσκολίας, συχνά οδηγεί στο αίσθημα κούρασης και σε δυσκολία διαχείρισης των συναισθημάτων.
Εκεί λοιπόν που το άτομο δυσκολεύεται, μπλοκάρει, αγχώνεται, ματαιώνεται και αποθαρρύνεται, έρχεται η μουσική με τη μορφή της μουσικοθεραπείας που δίνει λύση σε όλα αυτά.
Ας δούμε λοιπόν, κάποια από τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα που προκύπτουν από τον συνδυασμό μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας.
Όταν υπάρχει νευρολογική διαταραχή, μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει;
Νευρολογική Διαταραχή
Η ενσωμάτωση της μουσικοθεραπείας κατά τη διάρκεια της φυσικοθεραπείας σε παιδιά με νευρολογικές διαταραχές, συμβάλει στη βελτίωση τόσο των ζωτικών σημείων όσο και της κινητικότητας τους.
Ειδικότερα, προκύπτουν:
- σημαντικές μειώσεις στον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό και
- αυξήσεις στον κορεσμό οξυγόνου
κατά την ταυτόχρονη εφαρμογή των δύο παρεμβάσεων.
Επιπλέον, και εξαιτίας και των παραπάνω βελτιώσεων, η κινητικότητα των παιδιών αυτών επηρεάζεται θετικά, οδηγώντας σε καλύτερα αποτελέσματα της συνολικής του αποκατάστασης.
Μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει στην εγκεφαλική παράλυση.
Εγκεφαλική Παράλυση
Λειτουργικότητα
Σε ό,τι αφορά την ενσωμάτωση της μουσικοθεραπείας κατά στη θεραπευτική πρακτική της φυσιοθεραπευτικής παρέμβασης σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, παρατηρούνται σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με τη λειτουργικότητά τους.
Κινητικά ορόσημα
Η συνδυαστική μουσικο-φυσικο/θεραπεία ενσωματώνει το σύνολο των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούν αλλά και τα κινητικά στάδια που κατορθώνουν τα παιδιά, κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Επίσης, η διπλή παρέμβαση επηρεάζει θετικά και τις εξειδικευμένες κινητικές δραστηριότητες των άνω και κάτω άκρων.
Αδρή και λεπτή κίνηση
Στις ασκήσεις αντίστασης, η μουσικοθεραπεία είναι εξίσου αποτελεσματική.
Ειδικά για τις ασκήσεις αντίστασης σε παιδιά, η μουσικοθεραπεία πετυχαίνει την επιπλέον αισθητηριακή διέγερση, την υποστήριξη αλλά και τον συγχρονισμό που απαιτείται για να πραγματοποιηθούν οι ασκήσεις με επιτυχία.
Μπορεί λοιπόν να επηρεάσει θετικά την αδρή και λεπτή κίνηση, τις επαναλήψεις της άσκησης καθώς και τη ταχύτητα βάδισης.
Σπαστικότητα
Τέλος, σε σχέση με τη χρήση της ρυθμικής ακουστικής διέγερσης σε παιδιά με
σπαστικότητα, και το κατά πόσο αυτή επηρεάζει την διαδικασία εκπαίδευσης της βάδισης, σημειώνεται σημαντική βελτίωση στο μήκος διασκελισμού, την ταχύτητα και τη συμμετρία κατά τη βάδιση.
Μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει σε παιδιά με ψυχοκινητική καθυστέρηση;
Ψυχοκινητική καθυστέρηση
Συναισθηματική και Αντιληπτική ανάπτυξη
Σε παιδιά με ψυχοκινητική καθυστέρηση, ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και
φυσικοθεραπείας μπορεί να βελτιώσει τόσο την κινητικότητά τους όσο και τη συναισθηματική και αντιληπτική τους επίγνωση.
Κινητική ανάπτυξη
Ειδικότερα, προκύπτουν σημαντικές μειώσεις στον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό, συνθήκη που συμβάλει στη βελτίωση της κίνησης, με καλύτερο έλεγχο της αναπνοής.
Επικοινωνία
Πέρα από τη βελτίωση της κίνησης, η προσέγγιση αυτή αποδεικνύεται εξίσου αποτελεσματική για τη βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων του παιδιού, επηρεάζοντας θετικά τόσο την αυτοπεποίθηση του παιδιού όσο και τη λήψη πρωτοβουλιών.
Έτσι, ο συνδυασμός αυτός αποτελεί μια αποτελεσματική θεραπευτική τεχνική που παρέχει λειτουργική βελτίωση στα παιδιά αυτά, δίνοντας το κίνητρο και οδηγώντας σε μια πολυαισθητηριακή παρέμβαση.
Το παιδί μου βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Μπορεί η μουσικοθεραπεία με τη φυσικοθεραπεία να βοηθήσει;
Αυτισμός
Αδρή κινητικότητα
Σε σχέση με την επίδραση της ακουστικής ρυθμικής διέγερσης στις αδρές κινητικές δεξιότητες σε παιδιά με αυτισμό, παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές μετά τον συνδυασμό φυσικοθεραπείας και μουσικοθεραπείας.
Σημειώνεται βελτίωση:
- στον αμφίπλευρο συντονισμό,
- την ισορροπία,
- την ποιότητα βάδισης και τρεξίματος,
- την ευκινησία, καθώς και
- τη μυϊκή δύναμη.
Βελτίωση λειτουργικότητας και αντιληπτικής οργάνωσης
Η εκπαίδευση της βάδισης με ακουστική ρυθμική διέγερση οδηγεί, σε μια συνολικά αποτελεσματική λειτουργική βελτίωση σε παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.
Έτσι, η θεραπεία αποτελεί παιχνίδι για τα παιδιά αυτά καθώς πραγματοποιείται με έναν πιο διασκεδαστικό τρόπο, ενώ ταυτόχρονα επιφέρει σημαντικά θεραπευτικά αποτελέσματα τόσο στις κινητικές όσο και τις αντιληπτικές δεξιότητες.
Μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει σε παιδιά ή άτομα με ΔΕΠΥ;
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας
Σε άτομα/παιδιά με ΔΕΠΥ, η συμπερίληψη της μουσικοθεραπείας στο φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα προσφέρει:
- συγκέντρωση,
- επίγνωση,
- κίνητρο και
- ευχαρίστηση.
Η μουσικοθεραπεία εδώ λειτουργεί υποστηρικτικά στις ασκήσεις και ως ένα είδος απόσπασης από τη δυσκολία και τη συναισθηματική φόρτιση που μπορεί τα παιδιά να βιώνουν κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Επίσης, η μουσικοθεραπεία μπορεί να προσφέρει λύσεις, βελτιώνοντας τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων των παιδιών.
Έτσι, ο συνδυασμός αυτών πετυχαίνει καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα, περισσότερη συγκέντρωση και προσοχή, βελτίωση της κίνησης και τελικά συνολικά καλύτερη απόδοση των παιδιών.
Μπορεί να το βοηθήσει η συνδυαστική μουσικο-φυσικο/θεραπεία το άτομο με νοητική υστέρηση;
Νοητική Υστέρηση
Συναισθηματική αντίληψη
Σε παιδιά με νοητική υστέρηση, ο συνδυασμός των δύο παρεμβάσεων τους δίνει την ευκαιρία της καλύτερης κατανόησης τόσο των σωματικών όσο και των συναισθηματικών τους αναγκών, και έτσι, προσδίδει καλύτερη ποιότητα στη θεραπεία.
Επιπλέον, οι θεραπευτικές απαιτήσεις μπορεί να αυξηθούν, χωρίς τον φόβο απόρριψης του θεραπευτικού προγράμματος από το παιδί.
Αυξάνοντας τα επίπεδα δυσκολίας του θεραπευτικού προγράμματος, το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με νέες προκλήσεις, πιο αποδεκτές, ενώ ταυτόχρονα η θεραπεία γίνεται πιο διασκεδαστική.
Η προσέγγιση αυτή αποδεικνύεται πιο αποτελεσματική για τη βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων του παιδιού και επηρεάζει θετικά:
- το επίπεδο ανεξαρτησίας,
- την αυτοεκτίμηση,
- την αυτοπεποίθηση και
- συνολικά την ποιότητα ζωής του παιδιού.
Μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει τα άτομα με κάποιο σύνδρομο;
Σύνδρομα
Άτομα με σύνδρομα, όπως για παράδειγμα σύνδρομο Down, επωφελούνται από την ενσωμάτωση της μουσικοθεραπείας κατά τη διάρκεια της φυσικοθεραπείας.
Οι ιδιότητες της μουσικής μπορούν να κάνουν την αποκατάσταση στο σύνολο της πιο αποτελεσματική, βελτιώνοντας:
- τη μνήμη,
- την επικοινωνία και
- τις αντιληπτικές δεξιότητες του ατόμου.
Έτσι, η διπλή παρέμβαση προσφέρει ευχαρίστηση και κίνητρο στο παιδί, ώστε να ανταπεξέρχεται αλλά και να αντιμετωπίζει δύσκολες ή επαναλαμβανόμενες κινητικές δραστηριότητες.
Μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει το άτομο με κυστική ίνωση;
Κυστική Ίνωση
Αναφορικά σε άτομα με κυστική ίνωση, η μουσικοθεραπεία, ως υποστηρικτική μέθοδος στη συμβατική αναπνευστική φυσικοθεραπευτική διαδικασία, μπορεί να επηρεάσει θετικά τη διεξαγωγή της θεραπείας, προσφέροντας απόλαυση αλλά ταυτόχρονα και μεγαλύτερη επιμονή σε αυτή.
Επιπλέον, η προσθήκη της μουσικοθεραπείας μπορεί να προσφέρει ρυθμική υποστήριξη κατά τη διάρκεια των αναπνευστικών ασκήσεων, ανακούφιση και χαλάρωση, βελτιώνοντας τη διαχείριση των δυσκολιών της φυσικοθεραπείας.
Μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει σε συναισθηματικές διαταραχές;
Συναισθηματικές Διαταραχές
Παιδιά ή γενικά άτομα με συναισθηματική διαταραχή, όπως:
- κατάθλιψη,
- άγχος,
- μετατραυματικό στρες,
- ψυχαναγκαστική διαταραχή κ.ά.
επωφελούνται από τη μουσικοθεραπεία συνδυαστικά με τη φυσικοθεραπεία.
Ειδικότερα, η μουσικοθεραπεία επηρεάζει θετικά:
- τη διάθεση,
- την αυτοεκτίμηση,
- την έκφραση,
- τη μνήμη,
- την αρτηριακή πίεση,
- την αναπνοή και
- το άγχος.
Το παιδί ή ο ενήλικας με συναισθηματική διαταραχή, μέσα από τη μουσική αποκτά κίνητρο και διεξάγει το θεραπευτικό πρόγραμμα πιο εύκολα και ευχάριστα, χωρίς δυσφορία ή κούραση που σε άλλη περίπτωση μπορεί να εμφανιστεί πολύ γρήγορα.
Μπορεί ο συνδυασμός μουσικο-φυσικο/θεραπείας να βοηθήσει στην μείωση της αίσθησης του πόνου;
Πόνος
Η μουσικοθεραπεία βοηθάει τα άτομα τα οποία βιώνουν έντονα τον πόνο, να τον αντιμετωπίσουν, είτε γενικότερα στη ζωή τους είτε κατά τη διάρκεια της φυσικοθεραπευτικής συνεδρίας.
Η μουσική ενεργοποιεί αισθητηριακές οδούς που ανταγωνίζονται τις οδούς πόνου, και στην ουσία, λειτουργεί διεγείροντας συναισθηματικές αντιδράσεις και προσελκύοντας τη γνωσιακή προσοχή.
Σε άτομα με:
- αισθητηριακά θέματα,
- πόνο σε απτικά ερεθίσματα,
- απτική αμυντικότητα,
- κύφωση
- σκολίωση,
- οποιοδήποτε θέμα που τους κάνει να αισθάνονται πόνο ή δυσκολία διαχείρισης του συναισθήματος
Ο συνδυασμός των δύο θεραπειών προσφέρει:
- υποστήριξη στη διεξαγωγή των ασκήσεων,
- απόσπαση της προσοχής οδηγώντας σε μείωση της αίσθησης του πόνου
- ταυτόχρονη διαχείριση του συναισθήματός τους.
Έτσι, η θεραπεία πραγματοποιείται πιο εύκολα, πιο αποτελεσματικά και πιο αποδοτικά.
Το βρέφος μου είναι πρόωρο ή με κίνδυνο εμφάνισης αναπτυξιακής διαταραχής. Μπορεί ο συνδυασμός μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας να βοηθήσει;
Προωρότητα
Σε σχέση με βρέφη με προωρότητα ή αναπτυξιακές διαταραχές, προκύπτει ότι ο συνδυασμός φυσικοθεραπείας και μουσικοθεραπείας, επιφέρει θετική επίδραση στην συνολική κλινική εικόνα του βρέφους.
Βελτίωση των βιολογικών λειτουργιών
Αυτό συμβαίνει επειδή επηρεάζονται θετικά οι βιο-φυσιολογικές του λειτουργίες:
- η απόκριση στον πόνο,
- η μείωση του άγχους που βιώνει,
- η μικρότερη διάρκεια και ένταση στο κλάμα του αλλά και
- η επίτευξη των κινητικών του οροσήμων.
Επιπλέον, η προσέγγιση αυτή επηρεάζει θετικά τόσο το επίπεδο απόλαυσης των βρεφών όσο και των γονέων κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας, καθώς προσφέρει στη θεραπεία χαλάρωση και ηρεμία.
Και τώρα θα αναρωτιέστε, πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί μια συνεδρία μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας και τι ακριβώς θα κάνει το παιδί.
Πώς δομείται μια συνεδρία μουσικοθεραπείας και φυσικοθεραπείας;
Μπορεί να συνδυαστεί με πολλούς και ποικίλους τρόπους.
Η μουσική στη μουσικοθεραπεία, ενσωματωμένη στη φυσικοθεραπεία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε μέσα από ακρόαση είτε με έναν πιο ενεργητικό τρόπο.
Ακρόαση
Στην πρώτη περίπτωση, επιλέγεται η κατάλληλη μουσική από τον θεραπευτή, ανάλογα πάντα τους θεραπευτικούς στόχους, είτε για να προκαλέσει χαλάρωση είτε για να προκαλέσει διέγερση στο παιδί.
Ενεργητική θεραπεία
Στην περίπτωση που η μουσικοθεραπεία εφαρμόζεται ενεργητικά, ανάλογα τους στόχους της φυσικοθεραπείας, μπορεί να πραγματοποιηθεί:
- παίζοντας και φτιάχνοντας μουσική με ποικιλία μουσικών οργάνων,
- αυτοσχεδιάζοντας,
- τραγουδώντας γνωστά τραγούδια,
- δημιουργώντας τραγούδια, μουσική ή στίχους,
- ακούγοντας μουσική,
- χορεύοντας ή μέσω ελεύθερης κινητικής έκφρασης στη μουσική,
- γράφοντας ιστορίες,
- κάνοντας role playing,
- παίζοντας δομημένα κινητικά παιχνίδια.
Η μουσική, μέσα από τις παραπάνω τεχνικές, δίνει κίνητρο στους ασθενείς κατά τη διάρκεια της φυσικοθεραπείας ή ακόμα και ξέχωρα, πριν ή μετά από αυτήν, και τελικά τους οδηγεί σε πιο αποτελεσματικές και ευχάριστες συνεδρίες.
Ζωντανή μουσική
Μέσα από τη ζωντανή μουσική που παίζει ο μουσικοθεραπευτής, στοχεύοντας ειδικά στη διευκόλυνση των κινητικών ασκήσεων, οι θεραπευτικές συνεδρίες τείνουν να είναι πιο ενεργητικές.
Επιπλέον, οι ασθενείς καταφέρνουν να είναι πιο χαλαροί και να αισθάνονται άνετα με τους θεραπευτές τους, σχέση η οποία είναι απαραίτητη για να είναι επιτυχής η αποκατάσταση.
Μακροχρόνια φυσικοθεραπεία
Σε περιπτώσεις που είναι αναγκαία η μακροχρόνια φυσικοθεραπεία, η μουσικοθεραπεία αποτελεί ένα επιπλέον κίνητρο, υποστηρίζοντας τη θεραπεία και κάνοντας την πιο ενδιαφέρουσα.
Χωρίς μουσική, η θεραπεία μπορεί να διεξάγεται πιο δύσκολα και συχνά χωρίς κίνητρο. Και χωρίς κίνητρο και ώθηση πίσω από τις ασκήσεις, τα επίπεδα κούρασης και δυσφορίας μπορεί να αυξηθούν.
Τι κερδίζει ο ασθενής με συνδυαστική μουσικο-φυσικο/θεραπεία;
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί μια απαραίτητη παρέμβαση σε άτομα με διαφορετικά είδη αποκλίσεων και διαταραχές.
Εξαιτίας των υψηλών απαιτήσεών αλλά και τυχόν δυσκολιών κατά τη διάρκεια της φυσικοθεραπείας, προκύπτει η ανάγκη για υποστηρικτικές τεχνικές, μεθόδους και παρεμβάσεις.
Με αυτό τον τρόπο οι συνδυαστικές συνεδρίες θα κάνουν το θεραπευτικό πρόγραμμα ευχάριστο, διασκεδαστικό και ανώδυνο.
Εδώ λοιπόν είναι που έρχεται η μουσικοθεραπεία, με τη μουσική ως εργαλείο, παρακινεί τους ασθενείς, οδηγώντας τους σε πιο αποτελεσματικές και αποδοτικές συνεδρίες.
Έχει αποδειχθεί ότι η μουσική στη θεραπεία οδηγεί σε χαλάρωση. Βελτιώνονται λοιπόν οι ζωτικές λειτουργίες:
- αναπνοή,
- καρδιακός ρυθμός και
- κορεσμός οξυγόνου,
- οι κινητικές και αντιληπτικές δεξιότητες του ατόμου.
Τι βελτιώνει ο συνδυασμός Μουσικο-φυσικο/θεραπείας;
Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ένωση Μουσικοθεραπευτών, η μουσικοθεραπεία στα πλαίσια της φυσικοθεραπείας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για:
- να βελτιώσει τη συνολική αποκατάσταση,
- να διευκολύνει την κίνηση,
- να αυξήσει το κίνητρο για συμμετοχή στη θεραπεία,
- να προσφέρει συναισθηματική υποστήριξη στο άτομο και την οικογένεια του,
- να λειτουργήσει ως διέξοδος στην έκφραση των συναισθημάτων,
- να μειώσει τον πόνο,
- να μειώσει το άγχος,
- να μειώσει την κούραση,
- να μειώσει τη δυσφορία,
- να αυξήσει την αυτοεκτίμηση
- να αυξήσει την αυτογνωσία,
- να μειώσει την τάση των μυών,
- να ενισχύσει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
Άρα, μπορείτε να καταλάβετε πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι η μουσική και η μουσικοθεραπεία ενσωματωμένη σε μια φυσικοθεραπευτική συνεδρία.
Η μουσική μπορεί να "ξεκλειδώσει" το άτομο, να το ξεμπλοκάρει και να του δώσει νέες ευκαιρίες για δημιουργικότητα και έκφραση.
Πού βοηθά ο συνδυασμός μουσικο-φυσικο/θεραπείας;
Η διπλή παρέμβαση, μπορεί να προσφέρει νέες ευκαιρίες για θεραπευτικές επιλογές, έχοντας άμεση επίδραση στο νευρικό σύστημα, σε παιδιά αλλά και ενήλικες με:
- νευρολογικές, αναπτυξιακές και συναισθηματικές διαταραχές,
- χρόνιες παθήσεις,
- μαθησιακές δυσκολίες,
- δυσκολίες στην κίνηση,
- απόκλιση στην αισθητηριακή επεξεργασία,
- δυσκολίες στην ομιλία,
- δυσκολίες στον κινητικό σχεδιασμό,
- στην οργάνωση και έκφραση των κινήτρων τους.
Συμπέρασμα
Τελικά, ενσωματώνοντας τη μουσικοθεραπεία στο φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα, αντί η θεραπεία να μοιάζει με κάτι δύσκολο, πραγματοποιείται διασκεδαστικά, ευχάριστα και σίγουρα πιο αποδοτικά.
