Ο πόνος στον αυχένα απασχολεί όλο και περισσότερα άτομα της σύγχρονης κοινωνίας. Οι λόγοι πολλοί και συχνά σχετίζονται και με τη σύγχρονη ζωή.
Υπάρχουν σήμερα αποτελεσματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις για την αποκατάσταση της περιοχής του αυχένα; Είναι αποτελεσματικές; Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν συνίσταται η συντηρητική αντιμετώπιση;
Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που δέχομαι πολύ συχνά από τους ασθενείς μου και εδώ θα σας απαντήσω αναλυτικά.
Είναι η φυσικοθεραπεία η λύση για την αυχεναλγία;
Ναι, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η καταλληλότερη και ασφαλέστερη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Αλλά πάντα οι μέθοδοι που θα επιλέξουμε να χρησιμοποιήσουμε είναι υπό προϋποθέσεις.
Ποιες είναι οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την αποκατάσταση του αυχενικού συνδρόμου με φυσικοθεραπεία;
- Η σωστή διάγνωση μας κατευθύνει στη σωστή αντιμετώπιση
Όταν ο θεράπων γιατρός ή και ο φυσικοθεραπευτής βρουν την αιτία του προβλήματος είναι πολύ πιο σίγουρο ότι θα παραπέμψουν στον κατάλληλο θεραπευτή ώστε να εφαρμόσει και την κατάλληλη θεραπευτική τεχνική.
- Η λεπτομερής αξιολόγηση προσφέρει τις σωστές πληροφορίες για την εξατομικευμένη προσέγγιση του ασθενή.
Ο κάθε ένας είναι διαφορετικός και ως τέτοιο πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε οι επιστήμονες υγείας. Είμαστε υπεύθυνοι για την υγεία του και την κοινωνική του επανένταξη.
- Τα αίτια που δημιουργούν τον πόνο διαφέρουν
Τα διαφορετικά αίτια της αυχεναλγίας διαφοροποιούν και το θεραπευτικό πλάνο.
Ακόμη όμως και αν υπάρχει η ίδια αιτία, το πλάνο θεραπείας ποτέ δεν είναι ίδιο με ένα άλλο άτομο. Οι ανάγκες, η ηλικία, ο χρόνος που νοσεί κάποιος, η κινητική κατάσταση κ.ά. διαφοροποιούν την κλινική εικόνα αλλά και το αποτέλεσμα της παρέμβασης.
- Οι στόχοι του προγράμματος προσαρμόζονται σε κάθε ασθενή
Οι ανάγκες του κάθε ασθενή μας είναι διαφορετικές και άρα και οι στόχοι του προγράμματος μας πρέπει να είναι διαφορετικοί.
Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά από την πρώτη και μέχρι την τελευταία συνεδρία επαναξιολογούμε μέσω της παρέμβασης τη λειτουργικότητα του ασθενή μας και επαναπροσδιορίζουμε τους στόχους μας.
Τουλάχιστον εγώ αυτό ακολουθώ πάντα στην κλινική μου πρακτική ως φυσικοθεραπεύτρια.
- Οι κατάλληλες τεχνικές στον κάθε ασθενή
Ο καθένας, ανάλογα με το πρόβλημα του, μπορεί να προσαρμοστεί διαφορετικά σε ένα θεραπευτικό πρόγραμμα.
Η φυσικοθεραπεία έχει πολλές διαφορετικές τεχνικές παρέμβασης.
Αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά και εξατομικευμένα στην αποκατάσταση του κάθε ασθενή ανάλογα με τις δικές του ανάγκες.
- Εξειδικευμένη παροχή φυσικοθεραπείας
Η εξειδίκευση στις μέρες μας είναι αυτό που διαφοροποιεί μία επιτυχημένη παρέμβαση.
Ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής μπορεί να σχεδιάσει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο με την κατάλληλη θεραπευτική τεχνική για άμεσα και διαρκή αποτελέσματα.
- Red flags / Αντενδείξεις
Η σωστή διάγνωση είναι η προϋπόθεση για την αποφυγή ασκήσεων ή τεχνικών που αντενδείκνυνται σε κάποιες περιπτώσεις.
Επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε τις περιπτώσεις που καλούμε red flags και είναι αυτές που γενικά, η φυσικοθεραπεία δεν είναι ένδειξη.
Ποιες είναι οι αντενδείξεις για φυσικοθεραπεία;
Σε κάποιες περιπτώσεις είναι προτιμότερο να αποφύγετε την φυσικοθεραπεία ή κάποιες τεχνικές αυτής.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι:
- Καρκίνος
- Αστάθεια σπονδυλικής στήλης
- Μόλυνση ή όγκος στον αυχένα
- Κάταγμα χωρίς ανάταξη
Αίτια αυχεναλγίας
Ας εξετάσουμε λοιπόν πότε συνιστάται η φυσιοθεραπεία για τον πόνο στον αυχένα.
Υπάρχουν πολλές καταστάσεις όπου η θεραπεία είναι η μόνη λύση και η πιο άμεση και αποτελεσματική.
Αυτές είναι:
- Μυϊκή καταπόνηση
- Τραυματισμός της περιοχής
- Κακή στάση του σώματος (εργασία, ηλικία κλπ.)
- Εκφυλιστικά νοσήματα
- Δυσκαμψία στον αυχένα
- Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου
- Κακές στάσεις στον ύπνο
- Μετά από χειρουργείο στον αυχένα
- Παγιδευμένο νεύρο
- Δυσλειτουργία σε τένοντες ή/και νεύρα της περιοχής του αυχένα
Στόχοι της παρέμβασης
Μία γενική καταγραφή των στόχων είναι:
- Ανακούφιση του πόνου
- Βελτίωση εύρους κίνησης
- Βελτίωση της δυσκαμψίας
- Ενδυνάμωση των μυών της περιοχής του αυχένα και των ώμων
- Αλλαγή της στάσης του σώματος
- Βελτίωση κινητικότητας
- Λειτουργική αποκατάσταση
- Αποφυγή υποτροπής
- Επανένταξη του ασθενή στην καθημερινότητα
Αυτοί είναι γενικοί στόχοι που μπορεί να μην ταιριάζουν σε κάθε ασθενή ή να διαφοροποιηθούν κατά το δοκούν στις ανάγκες και τους στόχους του ασθενή.
Πότε πρέπει να κάνω φυσικοθεραπεία;
Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να ξεκινήσει άμεσα με την αρχή του πόνου και εφόσον έχουν αποκλειστεί τυχόν καταστάσεις που είναι αντένδειξη.
Η άσκηση είναι ένδειξη ακόμη και στη φάση του πόνου καθώς έχει φανεί από έρευνες ότι βοηθά στην γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη αποκατάσταση.
Είναι αποτελεσματική η φυσικοθεραπεία;
Η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης εξαρτάται από τον άμεσο εντοπισμό της αιτίας του προβλήματος.
Πολλές φορές έχουμε αναφερθεί στη σωστή και λεπτομερή αξιολόγηση. Αυτή είναι το πρώτο βήμα για την άμεση και αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα του κάθε ασθενή.
Η συνεργασία με τον ασθενή είναι επίσης ένας καταλυτικός παράγοντας που επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης.
Αν ως ασθενής, ακολουθείτε τις υποδείξεις του φυσικοθεραπευτή σας, τότε σίγουρα η θεραπεία σας θα αποδώσει στα μέγιστα.
Αν πάλι δεν συμμορφώνεστε με αυτό που σας υποδεικνύεται, τότε κανείς δεν μπορεί να σας βοηθήσει αποτελεσματικά.
Ποιες είναι οι καλύτερες τεχνικές για το αυχενικό σύνδρομο;
Συντηρητική αντιμετώπιση
Πολλές είναι οι φορές που η συντηρητική αγωγή με άσκηση και άλλες τεχνικές μπορεί να αποτρέψει τη χειρουργική αντιμετώπιση.
Αυτό συμβάλλει στη μείωση του κόστους της θεραπευτικής πρακτικής για τον ασθενή αλλά και στην γρηγορότερη επάνοδό του στην καθημερινότητα και την λειτουργική του αποκατάσταση.
Φυσικοθεραπεία
Κάποιες από τις πολύ γνωστές τεχνικές θεραπευτικής αντιμετώπισης είναι:
Κινησιοθεραπεία
- Ενεργητική άσκηση
Η άσκηση είναι η ζωή για το ανθρώπινο σώμα.
Πολλές βιολογικές και βιοχημικές διεργασίες εξαρτώνται από την κίνηση των μυών και συνδέσμων.
Οι ασκήσεις συνήθως στην αρχή είναι ήπιες και στα όρια του πόνου στοχεύοντας στην αύξηση του εύρους και της ελαστικότητας των μυών.
Οι διατάσεις και η ενεργητική άσκηση βοηθούν στην οργάνωση του ελέγχου της κινητικής λειτουργίας της περιοχής του αυχένα.
Στη συνέχεια και όσο αυξάνεται το εύρος και μειώνεται ο πόνος γίνονται πιο εξειδικευμένες στις ανάγκες του ασθενή και πιο στοχευμένες στο δικό του πρόβλημα με στόχο την αποκατάσταση της κινητικής λειτουργίας της περιοχής του αυχένα.
2. Παθητική κινητοποίηση
Συνήθως συστήνεται σε περιπτώσεις που δεν μπορεί ο ασθενής να κινηθεί ανεξάρτητα και βοηθά στη διατήρηση της ελαστικότητας των μυών της περιοχής.
Υπέρηχος
Στην περίπτωση του αυχενικού πόνου η χρήση των υπερήχων βοηθά στην:
- Αναλγησία
- Υπεραιμία
- Αύξηση της ελαστικότητας του συνδετικού ιστού
Και αφορά σε θεραπεία με ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας( πάνω από 20 KHz).
Ηλεκτροθεραπεία
Είναι η χρήση ηλεκτρικής διέγερσης των μυϊκών ομάδων.
Η ηλεκτροδιέγερση βοηθά στην:
- Αναλγησία
- Ενδυνάμωση
- Λεμφική κυκλοφορία
- Απορρόφηση του οιδήματος όταν χρειάζεται.
Μάλαξη
Η μάλαξη θεωρείται από τα αρχαία χρόνια η πλέον ανακουφιστική τεχνική για τον πόνο και την ανακούφιση τέτοιων συμπτωμάτων.
Lazer
Υπόσχεται την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την αναλγησία μέσω εντοπισμένης ακτινοβολίας τεχνητού φωτός, με συγκεκριμένα θεραπευτικά για τους ιστούς μήκη κύματος, στην περιοχή του πόνου.
Βελονισμός
Σήμερα η κινέζικη φιλοσοφία και πρακτική είναι πολύ διαδεδομένη και στο δυτικό κόσμο και πολύς κόσμος εμπιστεύεται αυτού του είδους την τεχνική.
Φαίνεται ότι κερδίζει τον ασθενή καθώς υπόσχεται ανακούφιση των συμπτωμάτων του και άμεση λειτουργική αποκατάσταση.
Διαθερμία
Ουσιαστικά είναι μία θεραπευτική τεχνική ηλεκτροθεραπείας υψηλών συχνοτήτων (>300KHz) η οποία μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια.
Αυτό βοηθά στην κυκλοφορία τόσο του αίματος όσο και της λέμφου, που μεταφράζεται σε μεγαλύτερη οξυγόνωση των ιστών και αποβολή των τοξινών από την περιοχή.
Θερμά και ψυχρά επιθέματα
Η κυκλοφορία του αίματος, η χαλάρωση των ιστών, η αναλγησία είναι μερικά από τα οφέλη αυτών των επιθεμάτων που πιθανά να χρησιμοποιούνται από την αρχή της ζωής του ανθρώπου στη γη.
Σπλαχνική κινητοποίηση
Το σώμα μας λειτουργεί σαν ολότητα.
Οτιδήποτε επηρεάζει την φυσιολογική λειτουργία ενός οργάνου φέρει δυσκινησία και πόνο ή άλλα συμπτώματα και στον υπόλοιπο οργανισμό.
Αν έχει διαταραχθεί η φυσιολογική κινητικότητα, ο τόνος και η ιδιοκίνηση των σπλάχνων ή/και του συνδετικού ιστού τους, επηρεάζεται αυτόματα και η φυσιολογική κίνηση και των άλλων περιοχών του σώματος.
Αυτό οδηγεί σε δυσλειτουργία του σώματος και των υπολοίπων οργάνων του.
Η σπλαχνική κινητοποίηση με την εφαρμογή απαλών κινήσεων και πιέσεων σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος βρίσκει την αιτία του προβλήματος στοχεύοντας στη λύση του.
Εδώ θεραπεύεται η αιτία και όχι το σύμπτωμα.
Κρανιοϊερή θεραπεία
Αυτή η τεχνική εφαρμόζει μια ήπια τοποθέτηση των χεριών ώστε να βοηθήσει την απελευθέρωση του συνδετικού ιστού του σώματος ή της «περιτονίας».
Η περιτονία είναι ο ιστός που καλύπτει όλα τα όργανα (τα νεύρα, τα σπλάχνα, τον εγκέφαλο κλπ.) βρίσκεται δηλαδή σε όλο το σώμα.
Η κρανιοϊερή θεραπεία βασίζεται στο ότι το σώμα είναι ολότητα και άρα συνδέονται όλα τα όργανα μεταξύ τους.
Έτσι στοχεύει στη βελτίωση των βιολογικών διεργασιών του σώματος μέσω της αυτορρύθμισης, της αυτοδιόρθωσης και της αυτοΐασης.
Είναι μία ολιστική θεραπευτική πρακτική με πολύ άμεσα και με διάρκεια αποτελέσματα.
Manual therapy
Η θεραπευτική προσέγγιση των ορθοπεδικών χειρισμών μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ στη λύση της δυσκαμψίας και την ανακούφιση του πόνου.
Είναι μία τεχνική που εφαρμόζεται μόνο από εξειδικευμένους φυσικοθεραπευτές οι οποίοι και έχουμε έναν πολύ σαφή κλινικό συλλογισμό για την θεραπευτική παρέμβαση που θα ακολουθήσουμε.
Clinical pilates
Το κλινικό pilates είναι μία τεχνική που βοηθά στην οργάνωση των μυϊκών συστημάτων της περιοχής που εφαρμόζεται.
Βοηθά στην κινητοποίηση, λειτουργικότητα και επανοργάνωση των μυών και συνδέσμων του αυχένα αλλά και ολόκληρου του σώματος.
Η τεχνική αυτή συνήθως συστήνεται ως αποθεραπεία του αυχενικού πόνου και αποφυγή υποτροπής των συμπτωμάτων.
Tape therapy
Το ελαστικό tape είναι μία αρκετά ανακουφιστική και αποτελεσματική θεραπευτική τεχνική για την μείωση του πόνου αλλά πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή.
Βοηθά αποτελεσματικά στην κινητική δραστηριότητα, με σταθεροποίηση του σημείου του πόνου αλλά επίσης βοηθά στην αποφυγή νέου τραυματισμού ή και διευκόλυνση της κίνησης.
Κολύμβηση
Η άσκηση γενικά ως γνωστό είναι η πηγή της υγείας για το σώμα.
Στο κολύμπι η αντιβαρική άσκηση εξαιτίας της άνωσης μπορεί να είναι αρωγός της κινητικής λειτουργικής αποκατάστασης.
Το μόνο που πρέπει να προσέξει ο ασθενής είναι να μην εκτεθεί μετά σε κρύο.
Επίσης ιδιαίτερη προσοχή αν έχει ζάλη ή δεν είναι ιδιαίτερα αγαπητό σε αυτόν το νερό.
Yoga
Η άσκηση μέσω της φιλοσοφίας της γιόγκα πολλές φορές επιλέγεται ως αποθεραπεία της αυχεναλγίας.
Βοηθά στην ευλυγισία και τη γενική μυϊκή ενδυνάμωση του σώματος.
PNF
Η ιδιοδεκτική νευρομυϊκή διευκόλυνση (PNF) είναι μια τεχνική διατάσεων που μπορεί να βελτιώσει το εύρος της κίνησής σας.
Πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε αυτή την τεχνική, για να βοηθήσουμε στην ανάκτηση του εύρους κίνησης μετά από τραυματισμό ή χειρουργική επέμβαση.
Ηλεκτροβελονισμός
Ο ηλεκτροβελονισμός είναι βελονισμός με τη βοήθεια ηλεκτρικής διέγερσης, με ή χωρίς ακίδα, στην περιοχή του πόνου και σε συγκεκριμένους μύες.
Υπάρχουν διάφορα μηχανήματα σήμερα, φορητά ή σταθερά, που βοηθούν στην ηλεκτροδιέγερση των μυϊκών ομάδων που παρουσιάζουν πόνο με τη μορφή ηλεκτροβελονισμού.
Μουσικοθεραπεία
Η μουσικοθεραπεία δεν είναι η κατεξοχήν θεραπευτική παρκτική για τον πόνο αλλά στις περιπτώσεις που υπάρχει ψυχολογικό υπόβαθρο σε αυτόν, ναι είναι η λύση.
Άλλωστε ο πόνος πολλές φορές είνα άμεσα συνδεμένος με την ψυχολογική διάθεση και ονομάζεται και ψυχοσωματικός πόνος.
Σε κάθε περίπτωση επικουρικά, βοηθά τα άτομα που τους αρέσει η μουσική και η έκφραση τους μέσα από αυτήν.
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή ανήκει στη συντηρητική αντιμετώπιση για το αυχενικό άλγος.
Τα φάρμακα δίνονται μόνο με εντολή ιατρού και μετά από αξιολόγηση του περιστατικού και τη λήψη ιατρικού ιστορικού.
Οποιαδήποτε πρωτοβουλία του ασθενή για λήψη αλλά και δοσολογία φαρμακευτικής αγωγής χωρίς ιατρική συνταγή, μπορεί να είναι από αχρείαστη ως και πολλές φορές επικίνδυνη.
Αυχενικό κολλάρο
Η χρήση του είναι συνήθως εσφαλμένη. Χρησιμοποιείται πολύ συχνά και μερικές φορές και χωρίς λόγο.
Καλό είναι να μην χρησιμοποιείται αν δεν σας το ζητήσει η ειδικός γιατρός ή φυσικοθεραπευτής και μόνο για όση διάρκεια σας συστηθεί.
Αν χρησιμοποιηθεί εσφαλμένα και παρατεταμένα, υπάρχει κίνδυνος να ατροφήσουν οι μύες ή να έχετε την αίσθηση ότι σας είναι απαραίτητο για να σας «κρατάει» τον αυχένα.
Επεμβατικές θεραπείες
Χειρουργική αντιμετώπιση
Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι σπανιότερη στην αυχεναλγία αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είναι αναγκαία.
Κάταγμα
Πολλές τραυματικές κακώσεις οδηγούν σε ασταθή κατάγματα και η χειρουργική ανάταξη είναι μονόδρομος.
Όγκος
Σε κάθε περίπτωση που ένας όγκος πιέζει το νωτιαίο μυελό ή νεύρα της αυχενικής μοίρας ή βρίσκεται στο σπονδυλικό σωλήνα πρέπει να αφαιρεθεί.
Στένωση
Όταν υπάρχει στένωση της αυχενικής μοίρας με συνοδά συμπτώματα από τα νεύρα (μούδιασμα, αδυναμία ακρών κλπ.) και πόνο και η συντηρητική αγωγή έχει αποτύχει συστήνεται χειρουργική αντιμετώπιση.
Δισκοκήλη
Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά συμπτώματα όπως αφόρητο πόνο, αιμωδίες, αδυναμία, μυελοπάθεια κλπ. σε αυτή την περίπτωση η χειρουργική επέμβαση ίσως είναι η λύση στο πρόβλημα.
Αστάθεια
Όταν υπάρχει σπονδυλολίσθηση σε κάποιο ή κάποιους αυχενικούς σπονδύλους είναι απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση με σπονδυλοδεσία ώστε να προστατευθεί ο νωτιαίος μυελός.
Συμπέρασμα
Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση είναι η πρώτη και πιο άμεση θεραπευτική στρατηγική στην αυχεναλγία από αυχενικό σύνδρομο.
Η σωστή και εξειδικευμένη θεραπεία δίνει τη λύση για μακροχρόνια και σταθερά αποτελέσματα στο αυχενικό σύνδρομο.
Η εξατομικευμένη παρέμβαση από εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή είναι η μόνη σίγουρη επιλογή για το δικό σου μοναδικό πρόβλημα, καθώς όλοι μας είμαστε μοναδικοί και κανείς δεν πρέπει να δέχεται θεραπείες «φασόν»…
Η εξειδικευμένη άσκηση δεν ενοχλεί αλλά αντίθετα βοηθά στην αποκατάσταση και την αποφυγή υποτροπών.
Η συμμόρφωση στις οδηγίες του θεραπευτή σου είναι αυτό που θα οδηγήσει στην άμεση λύση και γρήγορη λειτουργική επανένταξη σου στην καθημερινότητα.
Ότι σου φαίνεται «αφύσικο», πόνος, κίνηση, αισθητικότητα, καλό είναι να μην το αμελήσεις και να συμβουλευτείς άμεσα έναν ειδικό.
Η πρόληψη είναι αυτή που βοηθά στην άμεση θεραπεία σου.
Να θυμάσαι ότι ο μόνος καλύτερος γιατρός είναι η κίνηση για το σώμα αλλά πάντα με τη σωστή καθοδήγηση, ρυθμό και διάρκεια για τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα.