Έχεις συχνά πονοκέφαλο, ζάλη, ή δυσκαμψία στον αυχένα;
Μήπως υποφέρεις από αυχενικό σύνδρομο;
Το αυχενικό σύνδρομο περιγράφει μια ομάδα ενοχλήσεων γύρω από την περιοχή του αυχένα με συγκεκριμένα συμπτώματα όπως η αυχεναλγία, η δυσκαμψία, η νευραλγία ο πονοκέφαλος και η ζάλη.
Εάν έχεις αυτά τα συμπτώματα δεν είσαι μόνος/η…Ο πόνος στον αυχένα είναι αρκετά συχνός, και επηρεάζει το 10% έως 20% των ενηλίκων.
Είναι πιο συχνός στις γυναίκες και ειδικά μετά τη γέννα ενώ η εμφάνισή του συνήθως αυξάνεται με την ηλικία.
Ευτυχώς σήμερα υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση, που θα δούμε παρακάτω, καθώς υπάρχουν πολλές νέες θεραπείες που μπορεί να σας βοηθήσουν ακόμη και σε χρόνιες καταστάσεις.
Ας δούμε όμως πιο λεπτομερώς πώς και γιατί μπορεί να υποφέρει κάποιος από πόνο στον αυχένα και αν μπορεί να σημαίνει και κάτι άλλο ένας τέτοιος πόνος. Μπορεί να είναι κάτι σοβαρότερο;
Τι είναι το Αυχενικό Σύνδρομο;
Ο πόνος στην περιοχή του αυχένα της σπονδυλικής στήλης αλλά και γύρω από αυτή, καλείται αυχεναλγία ή αυχενικό σύνδρομο. Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται από την περιοχή κάτω από το κεφάλι ενώ μπορεί να συνυπάρχει και πονοκέφαλος ή ζάλη.
Ο πόνος μπορεί να είναι:
- Επίμονος, μπορεί να μη σταματά κατά τη διάρκεια της ημέρας ή/και της νύχτας.
- Αξονικός, ο πόνος αφορά μόνο την περιοχή του αυχένα
- Ριζιτικός, ο πόνος επεκτείνεται στους ώμους και τα χέρια
- Οξύς πόνος διαρκεί κάποιες μέρες και έως περίπου έξι βδομάδες και μπορεί να μεταφέρεται από τον αυχένα στους ώμους ή/και τα χέρια.
- Χρόνιος, ο πόνος ξεπερνά σε διάρκεια τους τρεις μήνες.
- Με αιμωδίες, όταν υπάρχει συμπίεση κάποιου νεύρου στην περιοχή ή και αγγείου και επηρεάζει τη νεύρωση και την αιμάτωση.
Ο πόνος σε οποία μορφή, μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα αλλά και την ποιότητα ζωής του ατόμου. Αυτό συμβαίνει καθώς παρεμποδίζει τις καθημερινές δραστηριότητες αλλά και διαφοροποιεί την ποιότητα ζωής.
Ας δούμε όμως πού μπορεί να οφείλεται ο αυχενικός πόνος.
Αίτια
Άγχος
Όσο και αν ακούγεται περίεργο το stress είναι παράγοντας πρόκλησης πόνου και μάλιστα έντονου και για μεγάλα διαστήματα.
Το γιατί συμβαίνει αυτό είναι μία απλή εξήγηση που έχει να κάνει με τη στάση του ατόμου αλλά και την συσσώρευση τοξινών στην περιοχή.
Όταν είμαστε σε κακή ψυχολογία ή έχουμε άγχος είμαστε σφιγμένοι και η αιματική λειτουργία διαταράσσεται στην περιοχή. Η συσσώρευση τοξινών οφείλεται σε αυτή ακριβώς τη δυσλειτουργία της αυχενικής περιοχής.
Στάση σώματος
Η κακή στάση του σώματος επιβαρύνει και την περιοχή του αυχένα, όπως και η συχνά η σκυμμένη θέση του κεφαλιού, επιβαρύνει την σωστή λειτουργία των αυχενικών μυών.
Μερικές φορές και ένας κακός ύπνος ή κακή στάση σώματος κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να επιφέρει πόνο στον αυχένα.
Η κακή στάση και οι αδύναμοι κοιλιακοί μύες, το αυξημένο σωματικό βάρος είναι κάποιοι παράγοντες που επηρεάζουν την ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης και συμβάλουν στον πόνο στην περιοχή του αυχένα.
Ο πόνος είναι το σημάδι από τον εγκέφαλο ότι κάτι συμβαίνει «λάθος», ότι είμαστε σε κίνδυνο, είναι μία προειδοποίηση και πρέπει να προσέξουμε.
Σωματική κόπωση
Η κούραση μπορεί να είναι μία αιτία αυχεναλγίας καθώς η υπερβολική χρήση των μυών του αυχένα σας κατά τη διάρκεια επαναλαμβανόμενων ή επίπονων δραστηριοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε δυσκαμψία και πόνο.
Η δυσκαμψία επηρεάζει την αιματική ροή, δηλαδή μειώνεται η αιμάτωση του εγκεφάλου και αυτό είναι έντονο alert για τον οργανισμό. Οπότε το έντονο καμπανάκι πυροδοτεί έναν έντονο πόνο ώστε να υπάρξει γρήγορη λύση σε αυτή την κατάσταση.
Τραυματισμός
Τραυματισμοί διαφορετικής αιτιολογίας και σοβαρότητας μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία μυών, συνδέσμων, μεσοσπονδυλίων δίσκων, τις σπονδυλικές αρθρώσεις και τις νευρικές ρίζες στο νωτιαίο μυελό. Αυτό είναι αιτία πόνου στον αυχένα.
Ένας πολύ συνηθισμένος τραυματισμός με πολύπλοκη πολλές φορές αποκατάσταση αλλά και ψυχολογική επιρροή στον ασθενή είναι το «whiplash» που στην ελληνική γλώσσα είναι ο τραυματισμός «δίκην μαστιγίου».
Αυτό συμβαίνει κατά τη διάρκεια αυτοκινητιστικών ατυχημάτων, όταν ο αυχένας ουσιαστικά πηγαίνει απότομα πολύ μπροστά και κατευθείαν πίσω σαν μαστίγιο.
Είναι ένας συνηθισμένος τραυματισμός που προκαλεί έως και χρόνιο πόνο στον αυχένα με πολλά ερευνητικά δεδομένα για την αποκατάσταση του.
Γήρανση
Η μεγάλη ηλικία μπορεί να είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας κάποιες φορές και ειδικά όταν υπάρχει και προηγούμενη σωματική καταπόνηση.
Το γήρας προκαλεί πολλές φορές φθορά ή εκφυλισμό κάποιων τμημάτων της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, προκαλώντας πόνο.
Επίσης υπάρχουν και εκφυλιστικές καταστάσεις όπως η οστεοαρθρίτιδα (η φθορά του χόνδρου των αρθρώσεων) και η σπονδυλική στένωση (στένωση των διαστημάτων στη σπονδυλική σας στήλη) που οδηγούν σε πόνο στον αυχένα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει είτε εκφύλιση των μεσοσπονδυλίων δίσκων είτε και νευρικό πόνο.
Λοίμωξη
Κάποιες λοιμώδης νόσοι μπορεί να επιφέρουν και πονοκέφαλο αλλά υποχωρεί ταυτόχρονα με τα συμπτώματα της λοίμωξης.
Φλεγμονή
Φλεγμονώδης καταστάσεις (π.χ. της μηνιγγίτιδα, ρευματοειδούς αρθρίτιδας) στην περιοχή του αυχένα μπορεί να έχουν αποτέλεσμα επίσης επίμονο και έντονο πονοκέφαλο ή ζάλη.
Η κατάλληλη αγωγή θα βοηθήσει την καταστολή των συμπτωμάτων τόσο της φλεγμονής αλλά και της αυχεναλγίας.
Δισκοκήλη
Η δισκοκήλη είναι διάταση του μεσοσπονδυλίου δίσκου σε μία πλευρά του σπονδυλικού σωλήνα. Η διάταση αυτή επηρεάζει συνήθως τη λειτουργία των νεύρων της περιοχής.
Το αποτέλεσμα είναι να πιέζονται κάποιες νευρικές ρίζες στην συγκεκριμένη περιοχή και να έχουμε από ήπια έως και έντονα συμπτώματα νευραλγίας και πόνου.
Σπονδυλική στένωση
Η σπονδυλική στένωση όπως καταλαβαίνετε και από την ονομασία αφορά μείωση της περιοχής ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα που συνθέτουν τη σπονδυλική στήλη.
Και εδώ το αποτέλεσμα είναι να συμπιέζονται τα νεύρα που βγαίνουν από το σπονδυλικό σωλήνα και να υπάρχει νευραλγία με άλλα συνοδά προβλήματα (π.χ. αιμωδίες).
Όγκος
Ο πόνος στον αυχένα είναι σύμπτωμα πολλών παθήσεων υγείας, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου.
Μπορεί να υπάρχει καλοήθης ή κακοήθης όγκος που επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργία της περιοχής του αυχένα ή/και προκαλεί πόνο, ζάλη, δυσκαμψία, νευρικό πόνο.
Υπάρχει όμως διαφορά στον πόνο του αυχένα ανάλογα την κάθε περίπτωση.
Συμπτώματα
Ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να βιώνει διαφορετικά τον πόνο σε ένταση και διάρκεια αλλά και σε ποιότητα.
Υπάρχει όμως μία εν δυνάμει κοινή συμπτωματολογία και σε αυτή θα αναφερθώ:
Πονοκέφαλος
Είναι το πιο σύνηθες και κοινό σύμπτωμα σε όποιον έχει αυχενικό σύνδρομο. Ο πόνος μπορεί να διαφέρει ως προς την ένταση, την ποιότητα και τη διάρκεια αλλά είναι παρόν σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις.
Ζάλη και λιποθυμία
Συχνά ένα συνοδό πρόβλημα που καλούμαι να αντιμετωπίσω σε ασθενείς μου είναι τα συμπτώματα ζάλης, τάση για εμετό και λιποθυμία.
Αυτό μπορεί να επηρεάζει πολύ τον ασθενή και συχνά του διαφοροποιεί σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα.
Δυσκαμψία στον αυχένα, τους ώμους και το άνω μέρος της πλάτης.
Η δυσκαμψία είναι μία σοβαρή και δύσκολη δυσλειτουργία που χρειάζεται οπωσδήποτε αποκατάσταση.
Μπορεί να οφείλεται σε μυϊκό περιορισμό που ίσως και να επηρεάζει τόσο το νευρικό ιστό αλλά και την αιμάτωση της περιοχής.
Πολλές φορές μπορεί να συνοδεύεται και από αυτά τα χαρακτηριστικά «τριξίματα» σε κάποιες κινήσεις.
Αυτά δεν αποτελούν σοβαρό σύμπτωμα και συχνά είναι συνοδό της απελευθέρωσης της τάσης των ιστών της περιοχής. Μετά από την αποκατάσταση υποχωρούν και αυτά.
Αδυναμία στροφής ή κάμψης του αυχένα
Είναι μία συνήθης συμπτωματολογία εξαιτίας της αλλαγής στη λειτουργικότητα της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή του αυχένα.
Η φυσικοθεραπεία θα βοηθήσει στην λειτουργικότητα και αποκατάσταση της περιοχής.
Μούδιασμα ή αίσθημα μυρμηγκιάσματος (καρφίτσες και βελόνες) στους ώμους ή τα χέρια
Εδώ αυτό που συμβαίνει είναι μία νευραλγία εξαιτίας συμπίεσης κάποιου νεύρου ή αρτηρίας στην περιοχή του αυχένα που επηρεάζει τόσο τη λειτουργικότητα, την αισθητικότητα της συγκεκριμένης περιοχής που νευρώνει αλλά και την αιμάτωση της.
Αυχεναλγία
Υπάρχει πόνος στην περιοχή του αυχένα και συχνά επιδεινώνεται όταν το κεφάλι είναι σε κάμψη για μεγάλα χρονικά διαστήματα, π.χ. κακή στάση στην οδήγηση ή εργασία σε υπολογιστή
Η εργονομία της θέσης μας όταν εργαζόμαστε ή δραστηριοποιούμαστε σε κάτι είναι πολύ σημαντικές.
Είναι απαραίτητο να γνωρίζετε ότι η κακή σας στάση, μπορεί να οδηγήσει σε μία χρόνια αλλαγή της στατικής σας και αυτό να έχει επιπτώσεις στη λειτουργικότητα της σπονδυλικής σας στήλης.
Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία.
Μυϊκό σφίξιμο/τάση και σπασμοί
Οι μυϊκοί σπασμοί είναι η ξαφνική δυσκαμψία ενός μυός ή ομάδων μυών στο σώμα.
Πολλές φορές είναι αγνώστου αιτιολογίας και μπορεί να είναι και πολύ δυσάρεστοι.
Στον αυχένα, συνήθως προκαλούν πόνο και δυσκαμψία στη μία πλευρά, γεγονός που μπορεί να συνοδεύεται από δυσκολία στη στροφή του κεφαλιού.
Μπορεί να διαρκέσουν από ώρες, μέχρι και λίγες ή πολλές μέρες.
Συνήθως τα παυσίπονα, οι μικρές διατάσεις και το μασάζ ανακουφίζουν τον πόνο και τη δυσκινησία.
Μειωμένη ικανότητα κίνησης του κεφαλιού
Η κίνηση της κεφαλής μπορεί να επηρεαστεί από τον πόνο ή τη δυσλειτουργία των αρθρώσεων ή/και των μυών του αυχένα.
Απώλεια δύναμης ή σχετική αδυναμία στα χέρια
Η δύναμη των χεριών μας εξαρτάται τόσο από το μυϊκό αλλά και το νευρικό μας σύστημα αλλά και την αιματική λειτουργία της αυχενικής περιοχής.
Προσοχή λοιπόν, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γνωρίζετε το γιατί μπορεί να υπάρχει μείωση ή απώλεια της δύναμης των χεριών.
Πότε να ανησυχήσω;
Τις περισσότερες φορές ο αυχενικός πόνος είναι συμπτωματολογία απλών καταστάσεων που μπορούν να λυθούν με φυσικοθεραπεία ή/και φαρμακευτική αγωγή.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που θα πρέπει άμεσα να απευθυνθείτε στο γιατρό σας ώστε να ξεκινήσει περαιτέρω διερεύνηση για τυχόν σοβαρότερα αίτια.
Αναφέρω μερικά συμπτώματα που μπορεί να είναι «θολά» σημεία και χρειάζονται άμεση και έγκαιρη ιατρική αντιμετώπιση.
Αν ο πόνος:
- είναι μετά από ατύχημα
- συνυπάρχει με απώλεια του ελέγχου του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης
- εμμένει είτε κινείστε είτε μένετε ακίνητοι
- συνοδεύεται από έντονο πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία ή εμετό
- συνυπάρχουν ρίγη, πυρετός ή/και ανεξήγητη απώλεια βάρους
- συνοδεύεται και από μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια, τους ώμους ή τα πόδια
- συνυπάρχει με αδυναμία στα πόδια ή/και απώλεια συντονισμού στα χέρια ή/και τα πόδια
- δεν βελτιώνεται με τα φάρμακα που ίσως πήρατε μόνοι σας χωρίς ιατρική συνταγή (διαφορετικά ο γιατρός ήδη έχει γνώση της κατάστασης και σας παρακολουθεί)
- δεν υπάρχει βελτίωση ακόμη και μετά από μία εβδομάδα
- υπάρχει συνοδή μυϊκή αδυναμία
πρέπει να απευθυνθείτε στο θεράποντα ιατρό σας ώστε να σας κατευθύνει σε τυχόν περαιτέρω διερεύνηση ή θεραπευτική αγωγή.
Διάγνωση
Η διάγνωση του αυχενικού συνδρόμου δε γίνεται από τον ίδιο τον ασθενή ούτε και από το φίλο που τυχόν έχει αυχεναλγία.
Ο θεράπων ιατρός είναι υπεύθυνος για την διάγνωση της πάθησης και τον τρόπο διερεύνησης της.
Υπάρχει μία σειρά εξετάσεων που αποτελούνται από:
Ιατρικό ιστορικό
Η λήψη του ιατρικού ιστορικού είναι μείζονος σημασίας.
Θα καταγράψει ο γιατρός σας παλαιότερους τραυματισμούς, παθήσεις ή φλεγμονώδης καταστάσεις που τυχόν μπορεί να προκαλούν τον πόνο και τα συμπτώματα.
Φυσική εξέταση
Η φυσική εξέταση θα δώσει πολλές πληροφορίες για την λειτουργικότητα της περιοχής και το εύρος κίνησης του αυχένα.
Είναι η πρώτη εκτίμηση και αξιολόγηση της περιοχής που έχει την καταπόνηση και είναι πολύ σημαντική η αξιολόγηση της.
Απεικονιστικές μεθόδους:
- Ακτινογραφία (ακτίνες Χ), δείχνει τα προβλήματα με την αυχενική ευθυγράμμιση, κατάγματα και ολίσθηση δίσκων, αρθρίτιδα κ.ά.
- Μαγνητική τομογραφία (MRI), δείχνει αν ένας δίσκος έχει γλιστρήσει από τη θέση του, τυχόν σημάδια μόλυνσης, μια κύστη ή έναν όγκο.
- Αξονική τομογραφία (CT), όταν δεν είναι διαθέσιμη η MRI η αξονική μπορεί να ανιχνεύσει οστικές αγκυλώσεις και σημάδια οστικής φθοράς.
Εργαστηριακές εξετάσεις:
για να διερευνηθούν τυχόν λοιμώξεις, ρευματολογικές παθήσεις, καρκίνος ως αιτία του πόνου (ανάλυση αίματος και ούρων, δείκτες φλεγμονής κλπ.).
Ηλεκτροδιαγνωστικές εξετάσεις (σπανιότερα)
σε περιπτώσεις που τυχόν υπάρχει ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης της λειτουργικότητας μυών και νεύρων.
Θεραπεία
Η θεραπεία αποσκοπεί:
- Στην αποκατάσταση των συμπτωμάτων πόνου, ζάλης, δυσκαμψίας κλπ.
- Στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας
- Στην επανοργάνωση της κινητικής δράσης
- Στην αποκατάσταση της νευρικής λειτουργίας
- Στην αποκατάσταση της αιματικής ροής
Πώς λοιπόν πετυχαίνουμε την αποκατάσταση σε περίπτωση αυχεναλγίας;
Συντηρητική αγωγή
Φυσικοθεραπεία
Η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση επικεντρώνεται σε ανακούφιση των συμπτωμάτων και αποκατάσταση της λειτουργικότητας της περιοχής.
Κάποιες από τις τεχνικές που συχνά επιλέγω να προτείνω και να εφαρμόσω ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή μου είναι:
- η εξειδικευμένη κινησιοθεραπεία,
- τα θερμά ή ψυχρά επιθέματα,
- ο υπέρηχος,
- η ηλεκτροθεραπεία,
- το clinical pilates,
- η κρανιοϊερή θεραπεία,
- η σπλαχνική κινητοποίηση,
- το manual therapy,
- ο ηλεκτροβελονισμός,
- το PNF,
- η θεραπευτική μάλαξη,
- το tape therapy,
- η μουσικοθεραπεία που βοηθά στην αποβολή και διαχείριση του άγχους.
αλλά και πολλές άλλες που θα αναπτύξω στο άρθρο για τη φυσικοθεραπευτική παρέμβαση του αυχενικού συνδρόμου.
Φαρμακευτική αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή πάντα δίνεται από τον θεράποντα γιατρό και εφόσον έχει γίνει λεπτομερής εξέταση. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συστηθούν ενέσιμες θεραπείες.
Αυχενικό Κολάρο
Υπάρχουν περιπτώσεις που συστήνεται κάποιο κολλάρο αλλά είναι πιο σπάνιο και συχνά ανώφελο.
Το κολάρο συχνά δε βοηθά καθώς κρατά τον αυχένα σε μία συγκεκριμένη θέση αλλά οι μύες δεν εκπαιδεύονται στο να διατηρούν τη σωστή κινητική δράση στην περιοχή.
Με αυτό τον τρόπο όταν το κολάρο βγει οι μύες δεν θα είναι έτοιμοι να αναλάβουν την κινητικότητα αλλά και την προστασία της αυχενικής περιοχής.
Ίσως είναι καλό αν δοθεί να χρησιμοποιηθεί για την πολύ αρχική οξεία φάση και για λίγη ώρα και σταδιακά να μειωθεί η χρήση του.
Επεμβατική αγωγή
Χειρουργική αποκατάσταση
Η χειρουργική επέμβαση σπάνια είναι απαραίτητη και μόνο σε ιδιαίτερες περιπτώσεις.
Εάν υπάρχει συμπίεση σε ένα νεύρο ή στο νωτιαίο μυελό και προκαλεί αδυναμία στο χέρι ή έντονο πόνο που δεν υποχωρεί μπορεί να συστηθεί επέμβαση για να μην προκληθεί πρόβλημα στο χέρι ή στη λειτουργία του αυχένα.
Πρόληψη
Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Συμφωνείτε;
Ας δούμε πώς μπορούμε να προλάβουμε την αυχεναλγία και να είμαστε πάντα υγιής.
Άθληση
Η χαλαρή άθληση κρατά το μυϊκό σύστημα σε καλή κατάσταση και φυσικά αυτό βοηθά στην σωστή λειτουργικότητα όλου του σώματος αλλά και του αυχένα ειδικότερα.
Καλός ύπνος
Ο καλός ύπνος σημαίνει και χαλάρωση των μυών του αυχένα και καλή αιμάτωση της περιοχής και απελευθέρωση του νευρικού ιστού κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Καλή στάση σώματος στην εργασία
Καλό είναι να έχετε ένα εργονομικό κάθισμα, ή να αλλάζετε συχνά τη στάση του σώματος ώστε να ενεργοποιείτε διαφορετικούς μύες του σώματος.
Χαλάρωση των μυών κατά τη διάρκεια της ημέρας
Όταν αισθάνεστε ότι έχετε την ίδια στάση για πολύ ώρα, καλό είναι να σηκωθείτε και να κάνετε μικρές διατατικές κινήσεις ώστε να ενεργοποιήσετε την αιματική κυκλοφορία και την χαλάρωση του μυϊκού συστήματος.
Μάλαξη
Ίσως μετά από μία κουραστική μέρα ή και στη διάρκεια της ημέρας να σας βοηθήσει και ένα ελαφρύ μασάζ της περιοχής.
Συμπέρασμα
Η αυχεναλγία συνήθως δεν είναι κάποιο σοβαρό σύμπτωμα και έχει πλήρη αποκατάσταση αρκεί να παρέμβουμε σωστά, στοχευμένα και με την κατάλληλη θεραπευτική τεχνική.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που μπορεί να υποκρύπτονται άλλα υποκείμενα νοσήματα πολύ πιο σοβαρά και ο αυχενικός πόνος να είναι ένα καμπανάκι για τον ασθενή.
Σε κάθε περίπτωση, αν υποφέρετε από αυχενικό σύνδρομο, καλό είναι να εμπιστευτείτε τον ειδικό θεραπευτή σας για την αποκατάστασή σας και το θεράποντα ιατρό σας για τη διάγνωση και την αγωγή που πρέπει να ακολουθήσετε.